2- Veba Bölgesinden
Kaçmak
1. Usame b. Zeyd
- - (-)
19751 (1)- Amir b. Sa'd
der ki: Adamın biri Sa'd'a gelip veba konusunu sormak istedi. Usame b. Zeyd
adama: "Bu konuda ben sana cevap vereyim" dedi ve şöyle devam etti:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim:
''Veba, Allah'ın insanlardan bir topluluğa (veya İsrail oğullarından bir
topluluğa) göndermiş olduğu bir azaptır. Bazen ortaya çıkarı bazen kaybolur. Bir
yerde veba olduğunu duyarsanız, oraya gitmeyin. Şayet sizin bulunduğunuz
bölgede görülürse de ondan kaçmak için o bölgeden çıkmayın. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Bu kanalla
Malik (2612), Buhari (3473, 6974), Müslim (5825-31), Tirmizi (1065) ve Nesai,
es-Sünenu'l-kübra'da (7482-3) rivayet etti.
19752 (2)- Amir b. Sa'd
b. Ebi Vakkas, babasından bildiriyor: Usame b.
Zeyd'e: "Veba
konusunda Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den ne işittin?" diye
sorduğumda şöyle dedi: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle
buyurduğunu işittim: ''Veba, Allah'ın İsral oğullarından bir topluluğa (veya
sizden önceki topluluklardan birine) göndermiş olduğu bir beladır. Bir yerde
veba olduğunu duyarsanız, oraya gitmeyin. Şayet sizin bulunduğunuz bölgede
görülürse de ondan kaçmak için o bölgeden çıkmayın. ''
[Sahih]
Ebu'n-Nadr rivayetinde:
''Sırf vebadan kaçabilmek düşüncesiyle o bölgeden çıkmayın'' ibaresi geçmiştir.
19753 (3)- İbrahim b.
Sa'd bildiriyor: Usame b. Zeyd'in, (babam) Sa'd'a şöyle dediğini işittim: ''Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bir yerde veba olduğunu duyarsanız, oraya
gitmeyin. Şayet sizin bulunduğunuz bölgede görülürse de ondan kaçmak için o
bölgeden çıkmayın'' buyurdu."
Habib b. Ebi Sabit der
ki: İbrahim'e: "Sen Usame'nin bunu Sa'd'a anlattığını ve Sa'd'ın karşı
çıkmadığını bizzat işittin mi?" diye sorduğumda:
"Evet!" dedi.
19754 (4)- Usame b.
Zeyd'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Veba bir beladır ve Allah onunla sizden önceki toplulukları
helak etmiştir. Bu beladan bir kısmı yeryüzünde kalmıştır ve bazen ortaya
çıkarı bazen de kaybolur. Şayet sizin bulunduğunuz bölgede görülürse o bölgeden
çıkmayın. Bir yerde veba olduğunu duyarsanız da oraya gitmeyin. ''
[Sahih]
19755 (5)- Amir b. Sa'd
b. Ebi Vakkas bildiriyor: "Usame b. Zeyd'in Sa'd'a şöyle dediğini işittim:
"Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vebayı zikretti ve şöyle buyurdu ...
" Sonrasında ravi bir önceki hadisi aktarır.
[Sahih]
19756 (6)- Usame b.
Zeyd'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Bir yerde veba olduğunu duyarsanız, oraya gitmeyin. Şayet sizin
bulunduğunuz bölgede görülürse de ondan kaçmak için o bölgeden çıkmayın. ''
[Sahih]
19757 (7)- Habib b. Ebi
Sabit der ki: Medine'de bulunduğum sırada Kufe'de veba salgını olduğunu duydum.
Ata b. Yesar ve Medine ahalisinden birden fazla kişi veba hakkında bana bu
hadisi aktardılar. "Bu hadisi kim rivayet etti?" diye sorduğumda:
"Amir b. Sa'd" dediler. Amir de o sıralar Medine'de bulunmuyordu.
İbrahim b. Sa'd ile karşılaştığımda bu hadisi sordum. İbrahim şöyle dedi:
"Usame'nin Sa'd'a şöyle dediğini işittim: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): '' Veba bela ve azaptır (veya bir azabın artığıdır).
Sizden öncekilerden bazı
insanlar bununla cezalandırılmışlardı. Şayet sızın bulunduğunuz bölgede
görülürse o bölgeden çıkmayın. Bir yerde veba olduğunu duyarsanız da oraya
gitmeyin'' buyurdu."
İbrahim'e: "Sen
Usame'nin bunu Sa'd'a anlattığını ve Sa'd'ın karşı çıkmadığını bizzat işittin
mi?" diye sorduğumda: "Evet!" dedi.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(5728), Müslim (5832-3) ve Nesai, es-Sünenu'l-kübra'da (7481) rivayet ettiler.
19758 (8)- İbrahim b.
Sa'd bildiriyor: Usame b. Zeyd'in, Sa'd'a şöyle dediğini işittim:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Bir yerde veba
olduğunu duyarsanız, oraya gitmeyin. Şayet sizin bulunduğunuz bölgede görülürse
de o bölgeden çıkmayın. ''
[Sahih]
2. Sa'd b. Malik
- - (-)
19759 (1)- Yahya b.
Sa'd, babasından bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
yanında veba konusu açılınca: ''Sizden öncekilerin maruz kaldığı bir (ilahi)
azaptır. Bir yerde veba olduğunu duyarsanız, oraya gitmeyin. Şayet sizin
bulunduğunuz bölgede görülürse de o bölgeden çıkmayın'' buyurdu.
[Sahih]
19760 (2)- Sa'd
bildiriyor: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) veba konusunda: ''Bir bölgede
baş gösterdiği zaman oraya girmeyin. Bulunduğunuz bölgede baş gösterdiği zaman
da oradan çıkıp kaçmayın'' buyurdu.
[Sahih]
Şu'be der ki:
"Hişam Ebu Bekr'in bana bildirdiğine göre buradaki İkrime, İkrime b.
Halid'dir."
Diğer tahric: Tayalisi
(203), Ebu Ya' li (800) ve Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de (330) rivayet
ettiler.
19761 (3)- Sa'd
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanında veba konusu
açılınca: ''Sizden öncekilerin maruz kaldığı bir (ilahi) azaptır. Bir yerde
veba olduğunu duyarsanız, oraya gitmeyin. Şayet sizin bulunduğunuz bölgede
görülürse de o bölgeden çıkmayın'' buyurdu.
[Sahih]
19762 (4)- Habib b. Ebi
Sabit der ki: Medine'de bulunduğum sırada KUfe'de veba salgını olduğu haberini
aldık. Veba hakkında Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) naklen bana
aktarılan hadis için: "Bu hadisi kim rivayet etti?" diye sorduğumda:
"Amir b. Sa'd" dediler. Amir de o sıralar Medine'de bulunmuyordu.
İbrahim b. Sa'd ile karşılaştığımda şöyle dedi: "Usame'nin Sa'd'a şöyle
dediğini işittim: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir yerde
veba olduğunu duyarsanız, oraya gitmeyin. Şayet sizin bulunduğunuz bölgede
görülürse de o bölgeden çıkmayın'' buyurdu."
[Sahih]
İbrahim'e: "Sen
Usame'den bunu bizzat işittin mi?" diye sorduğumda:
"Evet!" dedi.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(5728) ve Müslim (5832) rivayet ettiler.
19763 (5)- İbrahim b.
Sa'd bildiriyor: Sa'd b. Malik, Huzeyme b. Sabit ve Usame b. Zeyd'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Veba bir (ilahi)
azaptır -veya:- sizden öncekilerin maruz kaldığı bir azabın artığıdır. Şayet
sizin bulunduğunuz bölgede görülürse ondan kaçmak için o bölgeden çıkmayın. Bir
yerde veba olduğunu duyarsanız da oraya gitmeyin'' buyurmuştur.
[Sahih]
19764 (6)- Sa'd b.
Malik'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir
yerde veba olduğunu duyarsanız, oraya gitmeyin. Şayet sizin bulunduğunuz
bölgede görülürse de ondan kaçmak için o bölgeden çıkmayın'' buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: TahavI,
Şerh meani'l-asar'da (4/305) rivayet etti.
3. Abdurrahman b. Avf
- - (-)
19765 (1)- Abdurrahman
b. Avf der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in:
"İçinde
bulunmadığın bir yerde veba baş gösterirse oraya girme. Bulunduğun bölgede
görülürse de o bölgeden çıkma'' buyurduğunu işittim.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(10/15-16, 121303), Müslim (1/188) ve Ebu Davud (3/153, 154) rivayet ettiler.
19766 (2)- Abdullah b.
Amir b. Rabia bildiriyor: Şam'a doğru giderken Abdurrahman b. Avf, Ömer'e b.
el-Hattab'a Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Bu hastalıkla
(vebayla) sizden önceki bazı topluluklar cezalandırılmıştır. Bir bölgede veba
olduğunu duyarsanız o bölgeye girmeyin. Bulunduğunuz bölgede görülürse de ondan
kaçmak için o bölgeden çıkmayın'' buyurduğunu söyledi. Ömer b. el-Hattab bunu duyunca
da (veba salgını olduğu söylenen) Şam'a gitmeyip geri döndü.
[Sahih]
19767 (3)- İbn Abbas der
ki: "Ömer b. el-Hattab, Şam'a gitmek üzere yola çıktı..." Ravi söz
konusu hadisi aktardıktan sonra İbn Abbas'tan naklen şöyle devam etti:
"Abdurrahman b. Avf da orada bulunmuyordu. Geldiğinde de şöyle dedi:
"Veba konusunda bilgim var. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in:
''Bir bölgede (veba) olduğunu duyarsanız o bölgeye girmeyin. Bulunduğunuz
bölgede görülürse de ondan kaçmak için o bölgeden çıkmayın'' buyurduğunu
işittim."
[Sahih]
19768 (4)- AbduHah b.
Amir b. Rabia bildiriyor: Ömer b. el-Hattab, Şam'a gitmek üzere yola çıktı.
Serğ'e ulaştığında Şam'da veba salgını olduğu bilgisi verildi. Abdurrahman b.
Avf ona Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Bir bölgede (veba)
olduğunu duyarsanız o bölgeye girmeyin. Bulunduğunuz bölgede görülürse de ondan
kaçmak için o bölgeden çıkmayın'' buyurduğunu zikredince Ömer b. el-Hattab
devam etmeyip Serğ'den geriye döndü.
[Sahih]
27386 (l)'de tekrar
edecektir.
19769 (5)- Abdullah b.
Abbas bildiriyor: "Ömer b. el-Hattab, Şam'a gitmek üzere yola çıktı.
Serğ'e ulaştığında Ebu Ubeyde b. el-Cerrah ve arkadaşlarından bir grup ordu
komutanı onu karşıladılar ve Şam'da veba salgını olduğunu söylediler..."
Ravi söz konusu hadisi zikrettikten sonra şöyle devam etti: "Abdurrahman
b. Avf da bir işinden dolayı orada bulunmuyordu. Geldiğinde şöyle dedi:
"Veba konusunda bilgim var. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Bulunduğunuz
bölgede görülürse de ondan kaçmak için o bölgeden çıkmayın. Bir bölgede (veba)
olduğunu duyarsanız o bölgeye girmeyin'' buyurduğunu işittim." Bunun
üzerine Ömer, Allah'a hamdetti ve geriye döndü.
[Sahih]
19770 (6)- Abdurrahman
b. Avf der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "İçinde
bulunmadığınız bir yerde veba baş gösterirse oraya girmeyin. Bulunduğunuz
bölgede görülürse de ondan kaçmak için o bölgeden çıkmayın'' buyurduğunu
işittim.
[Sahih]
19771 (7)- Humra b. Abdi
Kulal der ki: Ömer b. el-Hatta.b, Şam'a ikinci gidişinde yola çıktı ve üst
taraflarına ulaştı. Ancak Şam'da veba salgını olduğu kendisine ve yanındakilere
bildirildi. Yanındakiler: "Oraya girmeden geri dön! Zira veba ardayken
şehre girmen durumunda ondan kurtulacağını düşünmüyoruz" deyince Ömer,
Medine'ye doğru dönüşe geçti. O geceyi de orada geçirdi. Ben de onunla
birlikteydim. Sabah yola çıktığında ben de peşinden çıktım. Bir ara şöyle
dediğini işittim: "Girmek üzereyken vebadan dolayı beni Şam'dan
alıkoydular. Vallahi vebadan kaçmak ömrümü uzatmayacak, ona maruz kalmak da
ecelimi öne almayacaktır. Medine'ye dönüp de işlerimi hallettikten sonra
mutlaka buraya geri gelecek ve Humus'ta da konaklayacağım. Zira Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Allah, oradan (Humusltan) yetmiş bin kişiyi
haşredecek ve hesaba çekmeyecektir. Bunları Zeytun ile Hait arasındaki düzlük
yerden diriltecektir'' buyurduğunu işittim."
[Zayıf]
Heysemi (16664) der ki:
"Ahmed rivayet etti. Ravilerden Ebu Bekr b. Abdullah b.
Ebi Meryem zayıftır."
4. Huzeyme b. Sabit
- - (-)
19772- İbrahim b. Sa'd
bildiriyor: Sa'd b. Malik, Huzeyme b. Sabit ve Usame b. Zeyd'in bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Veba bir beladır -veya:-
sizden öncekilerin maruz kaldığı bir azaptır. Şayet sizin bulunduğunuz bölgede
görülürse o bölgeden çıkmayın. Bir yerde veba olduğunu duyarsanız da oraya
gitmeyin'' buyurmuştur.
[Sahih]
5. İkrime b. Halid
- - (-)
19773 (1)- İkrime b.
Halid el-Mahzumi, babasından (veya amcasından), dedesinden bildiriyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) TEbuk savaşı sırasında: "Şayet
veba sizin bulunduğunuz bölgede görülürse o bölgeden çıkmayın. Bir yerde veba
olduğunu duyarsanız da oraya gitmeyin'' buyurdu.
[Hasen]
Diğer tahric: Tahavi,
Şerh meani'l-asar'da (2/315) ve Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de (4120) rivayet
ettiler. Heysemi (4/306) der ki: "İmam Ahmed'in isnadı hasendir."
19774 (2)- İkrime b.
Halid, babasından (veya amcasından), dedesinden bildiriyor: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) TEbuk savaşı sırasında: "Şayet veba sizin
bulunduğunuz bölgede görülürse o bölgeden çıkmayın. Bir yerde veba olduğunu
duyarsanız da oraya yaklaşmayın" buyurdu.
[Hasen]
19775 (3)- İkrime b.
Halid el-Mahzumi, babasından (veya amcasından), dedesinden bildiriyor: Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) TEbuk savaşı sırasında: "Şayet veba sizin
bulunmağunuz bölgede görülürse o bölgeye girmeyin. Bulunduğunuz bölgede
görülürse de oradan çıkmayın'' buyurdu.
[Hasen]
6. Ferve b. Museyk
- - (-)
19776- Ferve b. Museyk
el-Muradi der ki: "Ey Allah'ın Resulü! Ekinlerimizin ve yiyeceklerimizin
bulunduğu Ebyen adında bir yerimiz var. Ancak vebası olan bir yerdir"
dediğimde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Orayı terket! Zira
hastalıkların bazısı telef edicidir'' buyurdu.
[Zayıf]
Diğer tahric: Ebu Davud,
tıb 4/19 (3923), Abdurrezzak 11/148 (20162), Buhari, et-Tarihu'l-Kebir'de 8/286
(3024) ve Beyhaki (9/347) rivayet ettiler.